Anabilim Dalımız
Almanca Mütercim Tercümanlık Anabilim Dalı
Almanca Mütercim ve Tercümanlık Anabilim Dalı (AMT) 1993 yılında Prof. Dr. Şara Sayın, Prof. Dr. Nilüfer Tapan ve Prof. Dr. Turgay Kurultay'ın girişimleriyle kurularak o dönem Edebiyat Fakültesi'ne bağlı Yabancı Diller Eğitim Bölümü olan, daha sonraki adıyla Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesinin Dekanlık binasında eğitime başladı.
1998 yılında Çeviri Bölümü Almanca Mütercim Tercümanlık Anabilim Dalı, Edebiyat Fakültesi'nin ikinci katına taşındı.
2000 yılında İngilizce ve Fransızca Mütercim Tercümanlık Anabilim Dallarının açılmasıyla birlikte Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü’nün çatısı altında, 2007 yılından itibaren de Çeviribilim Bölümü olarak eğitime devam edilmiştir. 2022 yılında eklenen Arapça Mütercim ve Tercümanlık Anabilim Dalı ile Mütercim ve Tercümanlık Bölümü bünyesinde ortak bir zeminde ve iş birliği içinde çevirmenlik eğitimine devam edilmektedir. Lisans eğitiminin yanı sıra diğer Mütercim Tercümanlık Anabilim Dallarıyla ortak yürütülen yüksek lisans ve doktora programları vardır. Anabilim Dalı kadromuzda 3 Öğretim Üyesi, 1 Öğretim Görevlisi ve 1 Dr. Araştırma Görevlisi görev yapmaktadır; diğer Mütercim ve Tercümanlık Anabilim Dallarından, başka Bölüm ve Fakültelerden, uygulama çevrelerinden de akademisyen ve uygulamacılar ders programımızı sürdürmemize katkıda bulunmaktadır.
AMT'de 2022-2023 eğitim döneminden itibaren Almanca hazırlık sınıfı açılmış ve zorunlu hazırlık programı başlamıştır. Programa üniversite giriş sınavında Almanca dil puanından başvurmak gereklidir. İngilizce ya da diğer dil puanlarından öğrenci alınmamaktadır. Öğrencilerin bu programda başarılı olabilmeleri için, iyi düzeyde Almanca bilgisinin yanı sıra iyi bir Türkçe dil bilgisine de sahip olmaları gerekmektedir. Programın eğitim dili Almanca ve Türkçedir.
AMT'de öğrenim görmek isteyen öğrenci adaylarının bu programda yüksek başarı kazanabilmeleri, altyapı olarak iyi düzeyde ve iletişim amaçlı kullanılabildikleri Türkçe ve Almanca bilgisinin yanı sıra kültürel konulara duyarlı olmalarını gerektirir. Ayrıca çevirmenlik mesleğinin gereği olarak araştırmaya ve kendini geliştirmeye açık olmak öğrenci adaylarımızdan beklediğimiz önemli bir özelliktir. Başarılı öğrencilerimiz Erasmus Programı ile çeviri eğitimlerini bir dönem yurtdışında sözleşmemiz bulunan bölümlerde sürdürebilirler. Yüksek lisans programlarına devam etmek isteyen öğrencilerin de not ortalamalarının yüksek olması gerekmektedir.
Eğitim hedeflerimiz geniş perspektiflidir; öğrencilerin güncel konularla ve kültürel etkinliklerle yakından ilgilenmeleri, sahip oldukları dillerini çok yönlü olarak kullanıp zenginleştirmeleri eğitimde başarının gereklerindendir. Eğitim programımızın hedeflediği mezun profili, belli bir alanda uzmanlık düzeyinde ve çeşitli alanlarda temel düzeyde çeviri yapabilen, yeni alanlarda araştırma yaparak bilgisini geliştiren ve bunu iletişim süreçlerine yansıtabilen, diller ve kültürler arası iletişimde aktif rol alabilen, çeviri açısından dil ve iletişim sorunlarına analitik bakabilen ve üst bilgiyle hareket edebilen kültür ve iletişim uzmanıdır.
Mezunlarımızın çalışma alanları da eğitim hedeflerine uygun olarak geniştir. Mezunlarımız serbest veya kadrolu çevirmen, şirketlerde uluslararası ilişkilerden sorumlu sekreterlik, patent ve marka çevirmeni, yönetici asistanı, konsolosluk elemanı, toplum çevirmenliği kapsamında sağlık turizminde ya da hukuk (mahkeme), spor gibi alanlarda çevirmenlik vb işlerde çalışabilirler. Ayrıca eğitimin kültürel ve bilimsel altyapısı mezunlarımızın alanlarında yönlendirici ve yönetici konumuna kısa zamanda gelmesini sağlayarak redaktör, proje yöneticisi, çeviri bürosu işletmecisi, çeviri departmanı yöneticisi gibi görevler üstlenebilmesini hızlandırır. Mezunlarımızın bir kısmı da Türkiye'de ve yurtdışında iktisat, işletme, iletişim, uluslararası ilişkiler, sosyoloji, psikoloji gibi bölümlerde lisans ve lisansüstü programlarına katılmaktadır.
Öğretim kadromuz, çeviri ve metin üretme deneyimi olan, belli konularda uzmanlaşmış kişilerden oluşmaktadır. Anabilim Dalımızla birlikte Bölümde görev yapan kendisini kanıtlamış akademik bir kadronun varlığı, eğitimin gereklerinin karşılanabilmesini ve bilim alanında yeni kuşakların yetişmesinin de altyapısını oluşturmaktadır.
Eğitimin Yapısı
Programımızda, farklı diller, farklı çeviri uygulamaları ve farklı uzmanlık alanları bağlamında teori ve uygulamaya ağırlık verilen dersler yer almaktadır.
Programımızın hedefi Almanca-Türkçe dil çiftinde iki yönlü çeviriler yapabilen çevirmenler yetiştirmektir. Ayrıca zorunlu üçüncü dil (Ek Dil) olarak İngilizceye yer verilmiştir. Ek Dil modülü giriş düzeyinden başlanarak 8 yarıyıl boyunca programımızda devam etmektedir.
Derslerde hem Almanca, hem Türkçe kaynaklar okutulmaktadır ve program derslerin özelliklerine bağlı olarak iki dilli yürütülmektedir. Bu çerçevede programımızda kuram ve yöntem bilgisine yönelik Türkçe derslerden bazıları, diğer Anabilim Dallarının öğrencileriyle birlikte amfi dersi olarak yapılmaktadır.
Anabilim Dalımızda diller arası iletişime ve çeviriye yönelik temel eğitimi takiben, 5. yarıyıldan itibaren seçimlik uzmanlık bilgisi ve çevirisi derslerine başlanmaktadır. Uygulamaya dönük ve uygulamayla iç içe bir yapı sergileyen eğitim programımızda, 6. yarıyılın sonunda altı haftalık bir STAJ öngörülmektedir.
Öğrencilerimiz 8. yarıyılın sonunda seçtikleri bir alanda çeviri becerilerini sergileme ve bireysel sorumluluk üstlenme kapasitelerini gösteren iki yönlü (A/T) kapsamlı bir Çeviri Projesi hazırlar. Çeviri Projesi, diğer derslerle birlikte bir mezuniyet çalışması niteliğindedir.
Mezuniyet koşulu bağıl not sisteminde 8 dönemde 4 üzerinden 2 not ortalaması ve toplam en az 240 AKTS‘dir.
Çift Anadal ve Yan Dal Programları
Fakültemizde, belli koşulları yerine getiren ve Üniversitemiz tarafından ilan edilen yönetmelik çerçevesinde başvuruda bulunan başarılı öğrencilere, başka bir anabilim dalında çift anadal ya da yandal eğitimi alma olanağı sunulmaktadır. Çift Anadal programını başarıyla tamamlayan bir öğrenci çift diploma sahibi olmaktadır. Anabilim Dalımız da başka birimlerin öğrencilerine çift anadal ve yan dal kontenjanı sunmaktadır.
ERASMUS Değişim Programı
Anabilim Dalımızın Erasmus+ Değişim Programı kapsamında halen aşağıda belirtilen üniversitelerle lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde akademik değişim anlaşması bulunmaktadır:
ALMANYA: Johannes Gutenberg Universitaet Mainz
İTALYA: Universita Degli Studi di Napoli Orientale
YUNANİSTAN: Aristotle University of Thessaloniki (Aristoteleio Panepistimo
Thessalonikis)
AVUSTURYA: Karl Franzens Universitaet Graz
POLONYA: Nicolaus Copernicus University of Torun
ALMANYA: Rheinische Friedrich Wilhelms Universitaet Bonn
BULGARİSTAN: South-West University NEOFIT RILSKI
ALMANYA: Magdeburg-Stendal University of Applied Sciences
Burslar
Öğrencilerimizin Alman Akademik Değişim Kurumu'ndan (DAAD) ve benzeri başka kuruluşlardan burs alma olanakları vardır.
İstanbul Üniversitesi’nde Bölüm ve Anabilim Dalı çerçevesinde çeviri eğitimi 1992/1993 yıllarında Prof. Dr. Şara Sayın, Prof. Dr. Nilüfer Tapan ve Prof. Dr. Turgay Kurultay'ın çabalarıyla başlamış ve 1994-1995 yılından itibaren lisans programına öğrenci alınmıştır. Kuruluş aşamalarında ve onu takip eden yıllarda Prof. Dr. Hans Hönig ve Prof. Dr. Hans Vermeer gibi alanın önemli kuramcıları ile yakın çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Türkiye'deki çeviribilim bölümlerini 1996 yılında ilk kez bir araya getirerek akademik çeviri eğitiminin ortak paydalarını tartışmaya açan bölümümüz, günümüzde de sayısı giderek artan aşan çeviribilim bölümleriyle lisans ve lisansüstü programlar düzeyinde iletişim içinde bulunmayı önemsemektedir.
Çevirmenin iki kültür arasında iletişimi sağlayan bir kültür uzmanı olabilmesi, olguları bütünsel görebilmeyi, neden sonuç ilişkilerini saydamlaştırabilmeyi, sorumluluk üstlenmeyi ve yerinde kararlar alabilmeyi gerektirir. Bu amaç doğrultusunda Mütercim ve Tercümanlık Bölümü bünyesinde yer alan diğer Anabilim Dallarıyla birlikte sürdürdüğümüz bazı ortak derslerle öğrencilerimizin farklı yabancı dillerde yazılan çeviribilimsel eserleri de tanımalarını ve çeviribilime daha geniş bir perspektiften bakmalarını hedefliyoruz.
Bu yönde sürdürdüğümüz çalışmaların yanı sıra, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi bünyesindeki çok sayıdaki program tarafından düzenlenen etkinlikler de programımızda eğitim almayı ayrıcalıklı bir duruma dönüştürmektedir. İSÇEV’in (İstanbul Üniversitesi Çeviri Kulübü) alanda tanınmış konuşmacılarla düzenlediği etkinlikler, Fakültemiz bünyesinde düzenlenen 30 Eylül Dünya Diller Günü etkinlikleri ve Avrupa Birliği Bakanlığı'nın açtığı Genç Çevirmenler Yarışması da öğrencilerimizin meslekle bağlantılarını güçlendirmek açısından önem verdiğimiz bu etkinliklere örnek verilebilir.
Almanca ve Mütercim-Tercümanlık Anabilim Dalı olarak öğrencilerimize ve gelecekte öğrencimiz olacak genç arkadaşlarımıza ve tüm çeviribilim dostlarına başarılar dileriz.
MİSYON
Anabilim Dalımızın misyonu gerçek gereksinimlere çözüm üretebilecek, inisiyatif sahibi ve kalite standardını yükseltebilecek nitelikte ve bu hedefe bağlı olarak, çeviriyi kültürler arası iletişim uzmanlığı olarak benimsemiş öğrenciler yetiştirmenin yanı sıra yeni bir mesleki profilin oluşması için bilgi temeli sağlamak, araştırma çalışmaları ve ilgili kamuoyuna yönelik bilinçlendirme çalışmaları yapmak, hızlı değişim içinde olan ve dışarıya yönelik bilgi akışı ve kültürel etkileşimi sağlayarak dün olduğu gibi bugün de toplumsal gelişimin odağında bulunan bir ülke olarak Türkiye'de çeviri eğitimini ayrı bir yere taşımaktır.
VİZYON
Mütercim ve Tercümanlık Anabilim dalları ve farklı disiplinler arasında iş birliği sağlayarak çevirinin disiplinler arası bir köprü olmasını sağlamak, bu bağlamda projeler üreterek, ulusal ve uluslar arası düzeyde etkinlikler gerçekleştirerek öncelikle bilimsel, kuramsal ve buna bağlı olarak uygulamalı ürünler ortaya koyan eğitim kurumu olmak.
rof. Dr. Turgay Kurultay (Anabilim Dalı Başkanlığı 1993 - 2009)
Prof. Dr. Sâkine Esen Eruz (Anabilim Dalı Başkanlığı 2009 - 2014)
Avusturya Lisesi mezunu olan Prof. Dr. Sâkine Esen Eruz, Frankfurt Goethe Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi’nde Alman Dili ve Edebiyatı, Avrupa Sanat Tarihi, Pedogoji eğitimi aldı; Çeviribilim alanında doçentlik unvanı; 1986 - 2014 İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Bölümü öğretim üyesi, Almanca Mütercim Tercümanlık Anabilim Dalı Başkanı ve 2014 – 2017 Yaşar Üniversitesi İngilizce Mütercim Tercümanlık Bölümü Başkanı oldu. 2009 yılından bu yana Osmanlı Devleti’nde Çok kültürlülük ve Tercümanlar üzerine farklı ülkelerde ve Türkiye’de onbeş sergi açtı ve farklı üniversitelerde ve kurumlarda çok sayıda sunumlu konferans verdi. Halen kent kültürü, çok kültürlülük üzerine yaptığı araştırmalarını derlediği kitapları üzerinde çalışıyor.
Prof. Dr. Necdet Neydim (Anabilim Dalı Başkanlığı 2014-2022)
1955’te Ödemiş’te doğan Prof. Dr. Necdet Neydim, İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu Almanca Bölümü’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Çeviribilim Bölümü Almanca Mütercim Tercümanlık Anabilim Dalı Başkanlığı’nı yürüttü ve 1 Eylül 2022 tarihinde emekli oldu. Bertolt Brecht, Peter Härtling, Günter Grass, Erich Kästner, Janosch gibi yazarların yapıtlarını dilimize kazandırdı. Şiir ve öykü çevirilerinin yanı sıra çocuk edebiyatı üzerine kuramsal çalışmalar da sürdüren Neydim’in bu alandaki belli başlı kitapları, Çocuk ve Edebiyat (2000), Çeviri Çocuk Edebiyatı (2003), Genç Kız Edebiyatı (2005), İlköğretimde Çocuk Edebiyatı (2007). İlk şiir kitabı Sen Islık Çalmayı Bilir Misin? (2008) ve ardından İki Gözüm Üzümüm (2012) Günışığı Kitaplığı tarafından yayımlandı. Çocuk ve İlkgençlik Kültürü ve Edebiyatı Araştırmacıları Derneği (ÇİKEDAD) ile Çocuk Araştırmaları Merkezi’nin (ÇAM) kurucu başkanı, Çocuk Hakları Koalisyonu ve Çocuk İhmal ve İstismarını Önleme Platformu’nun kurucu üyesi olan Neydim’in son çocuk kitabı Durucuk Cuk Cuk (2019).
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ
Mütercim ve Tercümanlık Bölümü
Almanca Mütercim ve Tercümanlık Anabilim Dalı
Bölüm/Anabilim Dalı ne öğretir? Bu bilgi alanı neyi hedefler?
Programın misyonu gerçek gereksinimlere çözüm üretebilecek, inisiyatif sahibi ve kalite standardını yükseltebilecek nitelikte ve bu hedefe bağlı olarak, çeviriyi kültürler arası iletişim uzmanlığı olarak benimsemiş öğrenciler yetiştirmenin yanı sıra yeni bir mesleki profilin oluşması için bilgi temeli sağlamak, araştırma çalışmaları ve ilgili kamuoyuna yönelik bilinçlendirme çalışmaları yapmak, hızlı değişim içinde olan ve dışarıya yönelik bilgi akışı ve kültürel etkileşimini sağlayarak dün olduğu gibi bugün de toplumsal gelişimin odağında bulunan bir ülke olarak Türkiye'de çeviri eğitimini ayrı bir yere taşımaktır.
Anabilim Dalımız, Türkiye'de çevirmenlik mesleğinin çeşitli alanlarında faaliyet gösterebilecek niteliklerde, uluslararası standartlara uygun, mesleğin kalitesini yükseltecek bilinçte ve donanımda öğrenci yetiştirmeyi amaçlamaktadır.
Bu bağlamda alanın disiplinler arasılığına yapılan vurgu doğrultusunda Üniversitemiz ve Fakültemizin diğer bölüm ve anabilim dallarıyla uzmanlık alanlarının çevirisi için bilgi dersleri açısından işbirliğinin sağlanması, öğrencilerin çeviri alanında günümüz koşullarında gereken teknik donanım ve bilgiyi edinebilmeleri için koşulların iyileştirilmesi, Çeviribilimle ilgili tez ve makalelerin arşivlenmesi, çevrilmesi, yeni araştırma alanlarının izlenmesi, çevirmenliğin meslek olarak “yasal” platformlarda kesin ve net sınırlarla tanımlanmamış olması nedeniyle, mezunlarımızın mesleklerini yerine getirebilmeleri ve emeklerinin karşılığını almaları konusunda bu sorunların ivedilikle dile getirilmesi, çözüm yolları aranması ve önerilmesi hedeflenmektedir.
Bu çerçevede Almanca Mütercim ve Tercümanlık Anabilim Dalında sürdürdüğümüz eğitim programının hedeflediği mezun profili Almanca- Türkçe dil çiftinde farklı uzmanlık alanlarında belirli bir düzeyde çeviri yapabilen; yeni alanlarda araştırma yaparak bilgisini geliştiren ve bunu iletişim süreçlerine yansıtabilen; diller ve kültürler arası iletişimde aktif rol alabilen; çeviri, dil ve iletişim sorunlarına analitik bakabilen çevirmenlerdir. Ayrıca üçüncü bir dil (Ek Dil modülü) olarak 8 yarıyıl boyunca İngilizce dil derslerimiz vardır.
Eğitim programımızda, farklı çeviri türleri ve uzmanlık alanlarıyla ilgili Almanca ve Türkçe kaynaklar okutulmaktadır ve program derslerin özelliklerine bağlı olarak iki dilli yürütülmektedir. Programımızda Türkçe yürütülebilen özellikle kuram ve yöntem bilgisine ve altyapı bilgisine yönelik dersler İngilizce ve Fransızca Anabilim Dallarındaki öğrencilerle birlikte amfi dersi olarak yapılmaktadır.
Uygulamaya dönük ve uygulamayla iç içe bir yapı sergileyen eğitim programımızda, altıncı yarıyılın sonunda yaz döneminde bir aylık zorunlu staj çalışması öngörülmektedir. Staj uygulaması ile öğrenciler iş hayatına dair fikir sahibi olma ve gelecekte onları nelerin beklediğini görerek kendilerini o doğrultuda hazırlama fırsatı elde ederler.
Sekizinci yarıyılın sonunda, öğrencilerin belirli bir alanda çeviri becerilerini sergileme, bireysel sorumluluk üstlenme ve araştırma kapasitelerini değerlendirmeye yönelik mezuniyet çalışması niteliğinde kapsamlı bir Çeviri Projesi hazırlanmaktadır.
Bölüme nasıl girilir?
Anabilim Dalımıza Almanca Dil puanıyla öğrenci alınmaktadır. Anabilim Dalımızda 2022-2023 eğitim döneminden başlayarak zorunlu Hazırlık sınıfı ve eğitimi bulunmaktadır. Ayrıca Kurumlararası ve Kurumiçi Yatay ve Dikey Geçişle gelen öğrenciler, YÖS sınavını başaran ve kabul koşullarını tamamlamış yabancı uyruklu öğrenciler de programa kabul edilir.
Size neler sunuyoruz?
Anabilim Dalımızda görev yapan 3 öğretim üyesi, 1 öğretim görevlisi ve 1 araştırma görevlisi ile diğer Mütercim ve Tercümanlık Anabilim Dallarından, başka Bölüm ve Fakültelerden, uygulama çevrelerinden çok sayıda akademisyenin ve uygulamacının destek verdiği lisans programımızdaki eğitimin yanı sıra, farklı fakülte ve programlarda yan dal ve çift anadal yapma imkânı da vardır. Bunun yanı sıra yurtdışındaki bazı üniversitelerle (Almanya, Avusturya, Polonya gibi) yapmış olduğumuz ikili antlaşmalarla lisans ve lisansüstü düzeyde Erasmus+ ve Farabi değişim programlarına katılına imkânı sunulmaktadır.
Akademik ve sosyal etkinlikler düzenleniyor mu?
Anabilim Dalımızda öğrencinin mezuniyet sonrası görev alabileceği sektörlerde, anadili ile yabancı diller arasında iletişim kurabilme, farklı çeviri uygulamalarını gerçekleştirebilme amacıyla gereken bilgi, beceri ve yetkinliklere ulaşması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda bölümüzdeki diğer anabilim dalları ile, ayrıca öğrencilerimizin ve ilgili öğretim elemanlarımızın destekleri ile faaliyet gösteren Çeviri Kulübümüz İSÇEV ile iş birliği içerisinde akademik ve bilimsel etkinlik, toplantı, kolokyum düzenli olarak gerçekleştirilmekte, sektörde bilinirliği olan çok sayıda araştırmacı, çevirmen, editör bölümümüzde söyleşilere davet edilerek tecrübelerini öğrencilerimizle paylaşması sağlanmaktadır.
Türkiye’de çeviri eğitimi veren programların son sınıf öğrencilerinin katıldığı AB Bakanlığı Genç Çevirmenler Yarışması’na katılan öğrencilerimiz de kendi gruplarında dereceye girerek yarışmanın ödülü olarak gerçekleştirilen Brüksel gezisine katılma imkânı bulmuşlardır.
Bu bölüm mezunları hangi alanlarda çalışabilirler?
Mezunlarımız çeşitli bakanlıklar, müsteşarlıklar, genel müdürlükler gibi devlet kurumlarında; özel sektörde çeviri işletmelerinde, dış ticaret, reklam ve pazarlama, turizm şirketlerinde, spor kulüplerinde, medyada ve çeşitli uluslararası ve çok uluslu kuruluşlarda çevirmen, yönetici asistanı, dil uzmanı olarak; akademik kurumlarda da eğitimci, çevirmen, araştırmacı, iletişim uzmanı, öğretmen olarak istihdam edilmektedirler.
Sosyal medya hesapları var mıdır?
Anabilim Dalımızda eğitim alan öğrencilerimizle dönem içerisinde derslere ve etkinliklere yönelik iletişim için her sınıfın duyuru grubu vardır.